|
|
|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
postępowałby z nami!
Słowa te ukłuły Korczyńskiego. Zmiękł, ochłonął, ale zachmurzył się jeszcze więcej.
- Nieboszczyk pan Andrzej żył w innych czasach mruknął i szybko zwrócił się ku drzwiom domu. Na
progu stanął, zawahał się i przez ramię do odchodzących ludzi zawołał:
- Połowę kary daruję, ale połowę zapłaćcie...
- Nie zapłacimy nic - odpowiedział młodszy i sierdzistszy - niech pan do sądu idzie i nas ciągnie... co
robić !
Sceny takie na ganku korczyńskim powtarzały się bardzo często, bo kilka wsi chłopskich i jedna okolica
szlachecka trzymały Korczyn w oblężeniu formalnym i gdyby Benedykt zażarcie jej nie bronił, mnóstwo
tych drobnych rybek rozszarpałoby w mgnieniu oka tę większą rybę. Tego dnia jednak czuł się więcej
jeszcze niż zwykle rozdrażnionym i zgryzionym. Przyczyniła się do tego w znacznej części owa rozmowa
w altanie, a w pewnym też stopniu jakieś mgliste wspomnienia, które mu sprowadziły twarz i słowa
Anzelma Bohatyrowicza. Według wyrażenia, którym określał pewne uczucia swe, "we środku mu coś
płakało". Bo prawdą jest, że ideały młodości grubym piaskiem wielu następnych wypadków przysypane
przemieniają się w szczypawki, które przy lada poruszeniu kąsają w serce.
W gabinecie swym przy biurku, na którym paliła się lampa i leżały gospodarskie księgi rachunkowe,
wziął głowę w obie dłonie i pogrążał się długo w myślach ponurych. Potem wyjął jeden z listów pod
ciężkim przyciskiem leżących i powoli, z uwagą, z częstymi przestankami czytać go zaczął. Był to list
brata jego Dominika, pisany ze stron bardzo dalekich i brzmiący, jak następuje:
Kochany bracie! Jak mi nie żal ciebie, że tak męczysz się i gryziesz ze swoim gospodarstwem, ja winien
ci powiedzieć słowa prawdy. Wy wszyscy nie umiecie dawać sobie rady. Czy człowiek grzybem jest, aby
do jednego miejsca przyrastał i choć jemu tam nie idzie, gdzie indziej sobie szczęścia szukać nie chciał?
Zwiat szeroki i można na nim znalezć sobie wygodne miejsce, trzeba tylko mieć energię i trzezwo
patrzyć na rzeczy. %7łebym ja wiedział, że ty trzezwo już patrzysz na rzeczy, tobym postarał się wydobyć
cię z tego nieznośnego położenia, w jakim wy wszyscy postawiliście siebie. Sprzedaj Korczyn, a ja dam
tobie miejsce zarządzającego w j e d n y c h wielkich tutejszych majątkach. Jestem w bliskich
stosunkach z jednym księciem, który teraz właśnie potrzebuje człowieka uczciwego i specjalnie
wykształconego, aby majątkami jego zarządzał. Pięć tysięcy rubli rocznej pensji, utrzymanie dla ciebie i
całej twojej familii, mieszkanie w pałacu, pojazd i sześć koni na rozkazy. Strona tu przy tym bogata i
różne spekulacje robić można, kto ma pieniądze: drzewem handlować czy winokurnię założyć, czy
podrady brać. Ale to już trzeba umieć robić i nie wiem, czy ty potrafisz, bo mnie dotąd tylko na służbie
doskonale idzie, a spekulacje udają się nie bardzo. Zawsze lepiej by ci było z taką pensją i czystym
kapitałem, który by tobie z Korczyna został, niż teraz. Ja wiem, że tobie to wbić w głowę nie będzie
łatwo; ja pamiętam, jak i mnie smutno było po swojej stronie i jak ja męczył się, póki sobie tych
różnych głupstw z głowy nie wybił. Ale na szerokim świecie człowiek poniewoli wiele nauczy się i wiele
zapomni. Wszystko jedno, gdzie żyć, byle uczciwie i wygodnie. Ja uczciwie żyję (temuż to i w
spekulacjach szczęścia nie mam), ale o wygodę swoją i swoje) familii dbam i na służbie dobrze stoją.
Dbajże i ty o to, abyś dla urojonej ce1i reszty życia nie zmarnował. Ja ciebie chcę ratować i wszystko
zrobię, aby ci tu dobrze było. Choć wiele ja zapomniał, nie zapomniałem jednak tych czasów, kiedy my
z sobą razem rośli, uczyli się, a potem... Ot, biedny Andrzej! Dwóch nas tylko zostało, a ani ja ciebie
nie mam, ani ty mnie... Chciałbym, żebyś ty żył w tej samej stronie, co ja, i żeby nasze dzieci
zapoznały się z sobą. Zastanów się nad tym, co ci doradzam, pomyśl...
Benedykt myślał, że i ten także zmienił się bardzo. %7łycie! Od kilku lat pisywał do brata rzadko i listy od
niego przychodzące z niesmakiem odczytywał. Kilka razy chciał sprzeczać się z nim listownie, ale na
długie pisanie nigdy czasu nie miał i wszelka umysłowa robota była mu coraz trudniejszą. Machał więc
tylko ręką, więcej namarszczał czoło, myślał, że naprawdę żadnego już brata nie posiada na świecie, i
na długie miesiące o Dominiku zapominał. Teraz jednak łagodniej niż zwykle i uważniej list jego
odczytywał. Cóż? życie! czego ono z ludzmi nie wyrabia? jednego zmienia tak, drugiego inaczej. Wiele
on tam, ten brat, zapomniał; o dawnej przyjazni ich przecież pamiętał. Może i słusznie doradza? Może
to psie życie do niczego istotnie nie prowadzi? Człowiek rdzewieje tylko, duszę w sobie gasi. Gdyby to
choć we dwoje... ale tak... z tym domowym jeszcze nieszczęściem, ciężko. Tam pracy zapewne będzie
wiele, ale praca nie jest bynajmniej straszną, a tylko to jest strasznym, co jej tu towarzyszy. Tam obok
pracy będzie spokój, pewność jutra i przy tym... tych wiecznych kłótni z ludzmi nie będzie. O, te
kłótnie!
"Gdybym magnatem był, jak Boga kocham, nie dochodziłbym niczego i niechbym tam już mniej miał,
byle tych sporów nie zawodzić; ale samemu ciężko.... A tak i sam uspokoję się, rdzę z siebie zetrę, i
ludziom dokuczać przestanę... Niech już tam lepiej dokucza im kto inny! Kto wie? Może i zrobię tak, jak
mi bratczysko radzi... Jak ja go dawno nie widziałem! Co tam ta... prawi o swojej pustyni!. Ot, ja to na
pustyni żyję! Ani wygadać się przed kim, ani u kogo rady albo pociechy zasięgnąć! Tam miałbym blisko
brata. Zmienił się? Cóż? życie! Biedny on taki jak i ja!"
Odkładał list pod przycisk myśląc, że dziś, jutro napisze do Dominika w sensie twierdzącym.
"Trzeba się tylko o wszystkie warunki detalicznie rozpytać i żeby mi pozwalali, choć raz na trzy lata, w
te strony przyjechać, bo jeżeli na zawsze... to z tęsknoty zdechnę..."
Wtem z trzaskiem otworzyły się drzwi i do gabinetu wpadło małe stworzenie skaczące jak konik polny i
przy każdym skoku rozwiewające dokoła głowy włosy mające barwę dojrzałej pszenicy, gdy ją ozłaca
słońce. Wpadło, poskoczyło, rękami szyję Korczyńskiego objęło i bardzo cienko i głośno wyszczebiotało:
- Ciocia Marta pyta się tatka, czy tatko tu kolację przynieść każe, czy będzie jadł w stołowym pokoju,
czy kurczęta i mleko kwaśne, czy maliny... bardzo smaczne, tatku, maliny... Ciocia Marta dała mnie ich
dużo, dużo, i ciasteczka z malinami pieką się, ale jeszcze nie upieczone. Ciocia Marta mówiła, żeby
tatko dziś jadł mleko kwaśne, bo dobre, a wczoraj było niedobre...
Korczyński pochylił się i usta dziecka pocałunkiem zamknął. Był to jedyny sposób powstrzymania tego
ptaszęcego szczebiotu, lecz powstrzymania go tylko na chwilę, bo mały paluszek wnet wyciągnął się w
przestrzeń ku białym, małym motylom, które wleciawszy przez otwarte okno dokoła lampy krążyły albo
padając na szarych okładkach ksiąg rachunkowych rozpinały swe skrzydła drobne i drżące.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plkwiatpolny.htw.pl
|
|
| Cytat |
Dobre pomysły nie mają przeszłości, mają tylko przyszłość. Robert Mallet
De minimis - o najmniejszych rzeczach.
Dobroć jest ważniejsza niż mądrość, a uznanie tej prawdy to pierwszy krok do mądrości. Theodore Isaac Rubin
Dobro to tylko to, co szlachetne, zło to tylko to, co haniebne.
Dla człowieka nie tylko świat otaczający jest zagadką; jest on nią sam dla siebie. I z obu tajemnic bardziej dręczącą wydaje się ta druga. Antoni Kępiński (1918-1972)
|
|
